Działania antyterrorystyczne

Istnieją dwa podstawowe podejścia w zwalczaniu terroryzmu — reaktywne i proaktywne. Zgodnie z reaktywnym podejściem oczekuje się na zamach terrorystyczny i liczy się na to, iż będzie się w stanie, w miarę rozwoju wydarzeń ograniczyć straty w ludziach i rozmiarze zniszczeń własności publicznej oraz prywatnej. Wadą tego podejścia jest to, iż działa się już po ataku, gdy straty zostały poniesione. Inna opcją jest podejście proaktywne. Według niego można przewidywać nadchodzące zamachy terrorystyczne i dobrze przygotowywać się na nie. Działanie proaktywne zwiększa prawdopodobieństwo zapobiegania atakom terrorystycznym i umożliwia uniknięcie zarówno strat w ludziach, jak i szkód dotyczących mienia. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że proaktywne podejście do terroryzmu jest lepszą z dwóch opcji. Zapewnia skuteczniejszy sposób prewencji zamachów terrorystycznych. Dzięki temu możemy zminimalizować możliwe straty.

Proces Planowania Działań Antyterrorystycznych (Antiterrorism Planning Process) składa się z pięciu kroków odnoszących się do:

Rozpoznania, Analizowania, Planowania, Zastosowania w praktyce i Oceny.

Rozpoznanie: Jest narzędziem, które umożliwia zbadanie otoczenia w celu ujawnienia i ustalenia potencjalnych aktywności terrorystycznych – skierowanych przeciwko bezpieczeństwu publicznemu. Pozwala na określenie własnych słabości i potencjalnych celi dla terrorystów. Proces planowania działań antyterrorystycznych wyznacza nam również punkt wyjścia dla określania problemów z jakimi się zmagamy. Mimo wszystko, wiele razy zdarza się, iż to, co uznajemy za problem, w rzeczywistości jest tylko symptomem prawdziwego problemu, nie jest więc też przyczyną zaistniałej sytuacji. Musimy więc zbierać wszelkie informacje, potencjalnie związane z problemem i poprawnie analizować, aż do momentu, w którym jesteśmy pewni z czym dokładnie mamy do czynienia. Rozpoznanie jest definiowane jako proces zbierania i pozyskiwania informacji, które posłużą do przeanalizowania i zidentyfikowania potencjalnych działań i aktywności terrorystycznych, a także możliwych celów zamachów oraz słabych punktów w naszej organizacji. Rozpoznanie jest głównym krokiem w przeciwdziałaniu terroryzmowi, ponieważ posiadanie informacji o nadchodzącym niebezpieczeństwie jest kluczowe dla zapobieżenia mu. Rozpoznanie obejmuje dwie funkcje: zbieranie-pozyskiwanie informacji oraz ich klasyfikację-porządkowanie w celach analizy. Zbieranie informacji Cztery najistotniejsze cele nadające sens zbieraniu i pozyskiwaniu informacji to (tzw. 4xD): 1. Powstrzymanie (Deter) przed wydarzeniem zamachu terrorystycznego – (sposób proaktywny); 2. Wykrycie i rozpoznanie (Detect) aktywność terrorystyczną i planowane zamachy (sposób proaktywny); 3. Obrona (Defend) obywateli oraz infrastruktury państwowej przed zamachem terrorystycznym (sposób reaktywny) ; 4. Pokonanie i uniemożliwienie działania w przyszłości (Defeat) terrorystom, którzy już zaatakowali (sposób reaktywny).

Analizowanie: zajmując się analizą w kontekście wywiadowczym, będziemy zajmować się poszukiwaniem możliwych wspólnych powiązań i kontaktów między osobami podejrzanymi o terroryzm. O związkach takich mogą świadczyć wspólne adresy, wspólne samochody, te same miejsca przebywania, korzystanie z tych samych finansowych instytucji, rodzina, przyjaciele itd. Przy analizowaniu problemu musimy znowu przyjrzeć się wspólnym powiązaniom i wspólnym komponentom, aby wyróżnić oddzielne i autonomiczne problemy. Analizowanie informacji polega, między innymi, na łączeniu różnych elementów i danych razem, tak, aby wskazywały słabości terrorystów. W zaawansowanej analizie można opisać konkretne instytucje finansowe, powiązania rodzinne, kontakty i znajomości, użycie pojazdów, sposoby działania, kluczowe lokacje oraz miejsca przebywania osób podejrzanych o działalność terrorystyczną. Wspomniane łączenie danych polega na rozpatrywaniu wszystkich symptomów i części składowych problemu pod kątem wyróżnienia wspólnej istoty, tzw. „rdzenia”(core). Planowanie Działań Antyterrorystycznych oznacza skupienie własnych zasobów na „rdzeniu” w stopniu największym jak to tylko możliwe. „Rdzeń” może sprowadzać się do określonego typu zagrożenia terrorystycznego lub braku możliwości reagowania w przypadku zamachu terrorystycznego z użyciem istniejącego systemu bezpieczeństwa. Może odnosić się też do obu wymienionych kwestii. W Planowaniu Działań Antyterrorystycznych nie tylko poszukujemy informacji o wzroście zagrożenia zamachem terrorystycznym, ale rozważamy te zagrożenia pod kątem własnych organizacyjnych mocnych i słabych stron. Tak więc analiza obejmuje wszystkie zagrożenia terrorystyczne związane z bezpieczeństwem publicznym, a także nasze instytucjonalne słabości. Stosujemy w tym celu następujący wzór obliczający naszą słabość: (Zagrożenie – możliwości = słabość).Wykonując ten krok, wyznaczamy priorytety dla naszego planu. Możemy zatem przejść do kolejnej fazy Planowania Działań Antyterrorystycznych jaką jest faza planowania. Analiza może być zdefiniowana jako proces opracowywania “surowych” danych, które ewentualnie będą prowadziły do wykrycia działań terrorystycznych. Zastosowanie konkretnej techniki analitycznej przekształca surowe dane w informacje wywiadowcze. Te informacje pozwolą na przygotowanie skutecznych działań. Dzięki temu można wprowadzić strategiczny system ostrzegania przed zamachami terrorystycznymi, a także utrzymywać odpowiedni stopień czujności. Analiza opiera się na wyróżnieniu wzorców działań. Wzorce, które się powtarzają w wystarczającym natężeniu pozwalają wyróżnić całe trendy w działaniach terrorystycznych. Trendy natomiast pozwalają na przewidywanie analitykowi, co może się wydarzyć w przyszłości. Cykl Wywiadowczy stosowany przez organa ścigania składa się z pięciu kroków. Istotne jest, aby wykonywać je kolejno po sobie, zapewniający tym samym trafność, rzetelność i osadzenie w czasie: 1. zbieranie – wg planu zbierania i uzyskiwania informacji zależnego do wymogów stawianych wobec tych danych; 2. ocena – pod względem wiarygodności i wartościowości zebranych danych; 3. porównanie/zestawienie – porządkowanie zbiorów danych tak, aby były przygotowane do natychmiastowego wglądu; 4. analiza – techniki analityczne najlepiej sprawdzają się w wypełnianiu luk informacyjnych, a także przy poszerzaniu zakresu analizy; od kiedy zamachów dokonują nie tylko ugrupowania terrorystyczne, ale także i indywidualni sprawcy, analitycy muszą sprawdzać powiązania jednostek z zamachami jak i związki między zamachem a jednostką; 5. upowszechnianie – zapewnienie, aby przetworzone informacje docierały w formie raportu do rąk osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji.

Planowanie: W tym etapie tworzymy możliwe scenariusze reagowania, które zwiększą możliwości prewencji zamachów terrorystycznych jak i możliwości bezpośredniego reagowania na ataki jakim nie udało się zapobiec. Dzięki Procesowi Planowania możemy sprawić, iż nasza instytucja z obecnej pozycji przemieni się w taką jakiej byśmy sobie życzyli, aby była. Odbywa się to przez przemieszczanie i redystrybucję zasobów, przeformułowanie procedur, szkolenie i wyposażanie. Poprzez przestrzeganie Planu Działań Antyterrorystycznych możemy stopniowo redukować nasze ryzyko narażenia na zamachy terrorystyczne. Podstawą Planu Działań Antyterrorystycznych jest zastosowanie nowoczesnych procesów w celu otrzymania oczekiwanych wyników. Planowanie to sztuka organizowania, porządkowania i konstruowania pomysłów umieszczonych w ramach czasowych. Dzięki temu można skutecznie osiągać zamierzone cele. Jednak plan to “żyjący” dokument, który powinien cechować się dynamiką. Plan zawiera w sobie kontynuację działań i kończy się dopiero w momencie osiągnięcia wyników. Stosowanie w praktyce: Dzięki temu procesowi analizujemy posiadane przez nas zasoby (ludzi, pieniądze, wyposażenie oraz czas), procedury i naszą politykę, aby ocenić czy – i jak dobrze – mogą one sprostać panującemu zagrożeniu terrorystycznemu. Jeżeli wysiłki skierowane są na realizację odpowiednich działań, skupione są na właściwych celach w przeciwdziałaniu terroryzmowi i przyczyniają do osiągania zamierzonych skutków, możemy powiedzieć, że są prawidłowo rozdystrybuowane.

Ocena: Ostatecznym krokiem w Procesie Planowania Działań Antyterrorystycznych jest ocena. To narzędzie używamy, aby zbadać jak efektywnie przygotowany przez nas plan zmniejszył i ograniczył nasze słabości w razie operacji terrorystycznych. Dzięki temu możemy stwierdzić jakie części planu powiodły się i powinny być kontynuowane, a które nie powiodły się i powinny być zmienione lub z niego usunięte.